Page 7 - SHMA 12. SAYI HAZİRAN

SAYFA 6 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • HAZİRAN 2021
gelmiştir. 1980’lerden sonra da kamunun bu kuruluşlardan
hizmet alımları başlamış, geldiğimiz noktada ise devlet bu
hizmetleri bizzat sunmaktan uzaklaşıp, finansman sağlama,
mevzuat oluşturma ve denetim ile koordinasyonu sağlama
yoluyla sivil toplum kuruluşlarına hizmet verdirme
durumuna gelmiştir.
Ülkede hizmetlerin %99’a yakını bu şekilde kar amacı
gütmeyen kuruluşlar ve özel sektör eliyle verilir olmuştur.
Bu gelişmenin nedenleri arasında diğer öncü Avrupa
ülkelerinde olduğu gibi Subsidiarite/yerellik ilkesi gereği
hizmetin yerel düzeye indirgenerek, gerçek ihtiyaç
sahiplerine ulaşılarak, en yakın, çabuk ve ekonomik hizmet
sunumunun sağlanabileceği öngörüsü ile hizmetin
merkezden veya kamu eliyle verilmesinin kamu personel
sayısında ve maliyetlerde artışa yol açacağı öngörüsü de
yer almaktadır. Ancak bu sürecin diğer öncü Avrupa
ülkelerindeki neoliberal gelişime uygun hareket etmesi de
dikkatlerden kaçmamaktadır. Bakım hizmeti veren kurumlar bakım hizmeti alanlardan,
Portekiz’de ülke genelinde engelli ve yaşlılara yönelik bunların ailelerinden, bağlı oldukları kurumlar ve yerel
hizmetlerin %75’i kamu yararına hizmet veren kar amacı yönetimlerden de ücret/maddi destek alabilmektedir. Maddi
gütmeyen ve ödemeleri devlet desteğiyle sağlanan yarı durumu uygun olanlar bakım ücretlerinin tamamını kendileri
resmi/özel ve sivil toplum kuruluşları tarafından karşılamaktadır.
verilmektedir. Hizmetlerin %20’si özel sektör, Kalanı da Kamu yararına hizmet veren ve kar amacı gütmeyen özel
kamu ve diğer kesimlerce verilmektedir. Bu oranlar içinde kuruluşlara devlet tarafından ödeme yapıldığı gibi üst yönetici
çocuk, engelli ve yaşlılar da bulunmasına karşın hizmet de atanabilmektedir, bunun dışında bu kuruluşlar diğer
verilenlerin çoğunluğunu yaşlılar oluşturmaktadır. Evde personel ve işleyişlerinde özerk yapıya sahiptir. Portekiz’de
bakım ve gündüzlü hizmet veren kuruluş sayısı ve personel STK’lar sosyal hizmet sunumu için devlet adına SGK
sayısı oldukça fazladır. kanalıyla sözleşme imzalamaktadır. Sözleşmelerde belirtilen
Portekiz’de merkezi yönetime ait çok az sayıda bakım hususların yerine getirilip getirilmediğinin denetimi de yine
kuruluşu kalmış olup yerel yönetimler ise bakım hizmeti sosyal güvenlik kurumu tarafından gerçekleştirilmektedir.
vermemektedir. Belediyeler ağırlıklı olarak sivil toplum SGK anlaşmaları en fazla 30 sayıda birey üzerinden
kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde engelli ve yaşlılara sosyal yapılabilmekte olduğundan sivil toplum kuruluşlarının SGK ile
yardım, danışma, dayanışma hizmetleri, evde destek, tele 1’den fazla anlaşması bulunabilmektedir.
destek/çağrı butonu vb. katkılar sunabilmekte, ev ve aile Portekiz’de kamu yararına hizmet/sosyal hizmet sunan ve kar
hayatının devamını sağlamaya yönelik, aktif yaşamı amacı gütmeyen yaklaşık olarak 4 bin kurum/kuruluş
destekleme çalışmaları yapabilmektedir.
bulunmaktadır. Bu kurumlarla SGK’nın yaptığı sözleşme
sayısı 13 bini aşmakta ve 450 binin üzerinde kişi bu
kapsamdaki hizmetlerden yararlanmaktadır. Çocuk, engelli ve
yaşlılar olmak üzere hizmet gruplarına yönelik verilen yatılı,
gündüzlü, evde destek vb. tüm sosyal hizmetler için bu 4 bin
civarındaki kuruluşa yapılan ödeme/giderler toplamı da 1.3
milyar Euro civarındadır.
Tamamen kar amacı güden özel sektör kuruluşlarına ise SGK
tarafından herhangi bir finans desteği sunulmamaktadır. Bu
kuruluşların oranı yaklaşık %18’dir ve ücretlerini hizmet
alanlardan sağlamaktadır. Ancak özel sektörün de sunduğu
hizmetlerin standartları ve kalitesi SGK denetimi altındadır. Bu
denetimler bölgelerdeki/illerdeki görevliler tarafından
yapılmaktadır.

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R