Page 20 - SHMA 17. Sayı

SAYFA 19 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • EYLÜL 2022 • 17. SAYI

koruyucu, bebek ölümlerini azaltıcı çalışmalara
başlamıştır. 1894 yılında Fransa’nın Fecamp
kantonunda Dr. Leon Dufour tarafından Goutte de Lait

(Süt Damlası) kurulmuştur. Kurumun kuruluş amacı;
anneleri bebek bakımı konusunda bilgilendirme,
çocuklarını emzirmenin yararlarını anlatmak ve anne
sütü ile beslenemeyen bebekleri ishalden korumak için,
pastörize süt içmelerini sağlamaktır. Süt Damlasında
her çocuğa bir dosya açılmış bebeklerin gelişimi,
tanıları ve tedavileri kayıt altına alınmıştır. 1905 yılında
Fransa’da yetmişin üzerinde Süt Damlasının hizmet
verdiği bilinmektedir. Belçika, Almanya, İngiltere,
İsviçre, İspanya, Polonya; Süt Damlası veya değişik
isimlerle adlandırılan merkezler kurarak çocuk sağlığı Süt Damlasında muayene edilen çocuklar
konusunda aynı sistemi uygulamaya koymuştur. Süt
Damlası uygulamasını hayata geçiren ülkeler bilgi ABD sosyal hizmet eğitimi alan, Sabiha Zekeriya, 1924
alışverişinde bulunmak üzere ilk kongreyi 20-21 Ekim yılının başında, “Nereye Gidiyoruz? Cemiyetimizi Tehdit
1905 tarihinde Paris Pasteur Enstitüsünde Eden Müthiş Tehlikeden Haberdar Mıyız? İçin İçin Ölen
gerçekleştirmişlerdir. İkinci kongre 12-16 Eylül 1907 Bir Millet” başlıklı makalesinde Türkiye’deki çocuk ölüm
Brüksel, üçüncü kongre ise 11-15 Eylül tarihlerinde oranının yüksekliğine dikkat çeken bir yazı kaleme
Berlin’de gerçekleştirilmiştir. almıştır. Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin yayınladığı “Ana”,
“Çocuk” dergilerinde çocuk sağlığı ile ilgili birçok makale

Osmanlıda Durum karşımıza çıkmaktadır.

Dönemin istatistiki verilerini incelediğimizde bebek 13 Kasım 1918 yılında İtilaf Devletlerinin donanması
ölümlerinin, sosyal sorunların en başta gelenlerinden (İngiltere, Rusya ve Fransa, savaş sırasında İtalya
birisini oluşturduğunu görmekteyiz. Anadolu’da 1914- katılmıştır) İstanbul’a demirleyerek fiilen işgali başlatmıştır.
1918 döneminde 1-5 yaş grubu çocukların %75’in İşgal 6 Kasım 1923 yılına kadar sürmüştür. 4 Ocak
sıtma nedeniyle vefat ettiği, İstanbul’da açlık ve hastalık 1922’de Fransız Cumhuriyeti Yüksek Komiseri General
nedeniyle bu dönemde vefat eden çocuk sayısının Pelle’nin himayelerinde Fransız Kızılhaç’ı Fransız Kadınlar
24.238 olduğu belirtilmektedir. Tüm ülke genelinde Cemiyeti tarafından; Müslüman annelere çocuk emzirme

bebek ölümlerinin önlenemeyecek sayıya ulaştığı ve bebek bakımını öğretmek üzere Seyyid Hasan Paşa
vurgulanmıştır. Medresesinde Süt Damlası kurulmuştur.

Dönemin önemli konusu, bebek ölümleriyle ilgili birçok Türkiye Himâye-i Etfâl Cemiyeti İstanbul Merkezinin 1924
makalenin yazıldığını görüyoruz. Vedad Örfi 1917 yılında gerçekleştirdiği kongre raporunda çocukları sağlıklı
yılında yayımlanan “Etfal” başlıklı makalesinde ülkenin bir şekilde büyütmek, anne adaylarına bir okul ve sütleri
binlerce çocuğunun vefat ettiğini, çocuk ölümlerini yetmeyen fakir kadınlar için hayrathane olacak “Küçük
azaltmak için annelerin bilgilendirilmesi gerektiğini, bu Çocukların Muayenesi ve Süt Damlası” ile Almanya,
konuda ecnebi memleketlerde “Çocukları Vikaye Avusturya ve İsviçre gibi ülkelerde uygulanan “Sıhhi
Müesseseleri” kurulduğunu Himaye-i Etfal Cemiyetinin Çocuk Müzesinin”, ülkemizde açılması için çaba sarf
faaliyetlerinin mukaddes ve ulvi olduğunu vurgulamıştır. edileceğini kayıtlara almıştır.

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R