Page 30 - 13. SAYI EYLÜL
P. 30
SAYFA 29 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • EYLÜL 2021
Islahhanelerin Açılış Çalışmaları
Valilik öncesinde, bölgede inceleme ve araştırma
nedeniyle çalışmalarda bulunan Mithat Paşa daha
sonra (1861-1964) Niş ve (1864-1868) yıllarında Tuna
valiliği yapmıştır. Bölge ve sorunlar konusunda raporlar
hazırlayan Mithat Paşa vali atanması sonrasında
konuları çok iyi bilmesi nedeniyle uygulamada somut
adımlar atmıştır.
Mithat Paşa’nın, Islahhaneler projesinin ilk hedefinin
ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik şartlar
açısından sanayi alanında duyulan teknik eleman
açığının kapatılması, ikincisinin ise yetim ve kimsesiz
çocukların yollarda dilenmesi ve kötü yola düşmesini
engellemek için barınak sağlanması olduğunu İzmir Islahhane Piyangosu
vurgulamıştır.
Mithat Paşa ıslahhanelerin sağlam bir temele kurulması Islahhanelerde eğitim beş yıl olarak planlanmıştır. Çocuklar
ve süreklilik kazanması amacıyla; bağışlar, emlak beşinci sınıftan başlayarak birinci sınıftan mezun
gelirleri, hukuki işlemler için kullanılan belgelerden olmaktadır. Mezun olan çocuk seçtiği eğitim alanında yetkin
ıslahhanelere gelir elde edilmesi ve ıslahhanede hale gelmekte kendi dükkân açabilecek duruma
bulunan çocukların üretiminden elde edilen gelirleri bir gelmektedir.Yöresel özelliklere göre eğitim planlanmış ve
havuz sistemi içerisinde toplamış, mali yönden kendi üretim sürecine girilmiştir. Örneğin Adana, Diyarbakır
ayakları üzerinde durabilecek bir kurumsal yapı bölgesinde dokumacılık ağırlıklı çalışmalar yer alırken,
kurmuştur. Kastamonu’da ağaç işleri, İstanbul ve İzmir bölgesinde
1863 yılında Niş’te açılan ilk ıslahhane eğitim kalitesi matbaa ve madensel üretimlere ağırlık verilmiştir.
yönünden belirlenin üzerinde bir başarı sağlamış ve Islahhanelerden eğitim alan öğrenciler zaman zaman yurt
birçok aile çocuklarının da bu eğitimden faydalanması dışına gönderilerek çeşitli meslek alanlarında yetiştirilmiş,
için başvuruda bulunmuşlardır. ülkeye döndüklerinde bulundukları ıslahhanelerde eğitici
52 maddeden oluşan Islahhaneler Yönetmeliğinin olarak görevlendirilmişlerdir. Islahhanelerde yurt dışından
birinci bölümünde çocukların kabulü ile ilgili bölüm, getirilen eğiticiler ve teknoloji transferi ile çağı yakalama
ikinci bölümde görevliler ve sorumlulukları, üçüncü çabaları gözlemlenmektedir. Sofya, Niş ve Rusçuk
bölümde ise çocukların eğitimi, ödül ve ceza yöntemleri ıslahhanelerinde matbaa, çorap örme makinası ve eğitim
ele alınmıştır. Islahhanelere yerli-yabancı, İslam- için; Belçika, Amerika, Polonya ve Macar ustalardan
Hristiyan ayrımı yapılmadan 12-13 yaşından küçük yararlanılmıştır.
çocukların kabulü yapılmıştır. Osmanlı döneminde Ahilik ve Lonca sistemi ile
sanatkarların yamak, çırak, kalfa ve usta aşamalarından
geçerek liyakat sistemiyle yetişmeleri ve geleneklere uygun
bir şekilde üretim aşamaların kontrolü sağlanmıştır.
Islahhanede çocukların mesleki eğitimlerine ağırlık verilmiş
olup buradan yetişen çocukların diplomalarını aldıktan
sonra ıslahhanede sözleşmesi çalışması sağlanmıştır.
Kendi dükkanını açmak isteyen çocuklara ise ıslahhaneden
borç verilerek desteklenmesi sağlanmıştır. Tuna Gazetesi
yayınlarında ıslahhanelerde üretilen elbise, ayakkabılarla
ilgili birçok ilan bulunmaktadır.Bu ilanlarda kişiye özel farklı
modellerde ayakkabı üretildiği, ölçüsü alındıktan sonra
ayakkabıların beş gün içerisinde dikilerek piyasanın altında
bir değerle teslim edildiği belirtilmektedir.
W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R
