Page 16 - SHMA 12. SAYI HAZİRAN

SAYFA 15 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • HAZİRAN 2021
İzmir Sepet Çiçek Mektebi 1923 Galata Çocukları Kurtarma Yurdu 1933

Sosyal hizmet tarihinde hak ettiği yeri bulmayan 1933-1938 yılları arasında 12- 16 yaş grubu sokakta yaşayan/
çalışmalardan birisi İzmir Sepet Çiçek mektebidir. çalışan çocuklar hizmet götüren kuruluş, açık olduğu dönemde
Mektebin kurucusu olan Hasip Akıncı Paris ve Viyana’da 250 çocuğa hizmet götürmüştür. Kuruluş sadece barınma
sepet örücülüğü ve çiçekçilik konusunda eğitim almış ve konusuyla ilgilenmemiş, çocuklara sosyal, psikolojik ve kültürel
İstanbul’a dönmüştür. Burada korunmaya muhtaç destek sağlayarak öncelikle kişisel gelişimlerini desteklemiştir.
çocuklara yönelik kurslarla ilk çalışmalarını başlatmıştır. Ayrıca mesleki rehabilitasyon çalışmaları yapılarak çocukların
Daha sonra İzmir’e dönüşmüş, Göztepe Semtinde Sepet değişik iş kollarında çalışmalarını sağlamıştır. Galata Çocukları
Çiçek Mektebi açarak çalışmalara başlamıştır. Akıncının Kurtarma Yurdu işleyişi, bilimsel çalışmaları ve sosyal hizmet
yayınlanmamış notlarında Beyler Sokağında, sokakta tarihi açısından sokak çocukları alanın incelenmesi gereken en
yaşayan çocuklara yönelik başlattığı şapka, file, kese önemli kuruluş çalışmalarından birisidir. Yurt; eğitim. spor ve
kâğıdı çalışmaları geniş bir şekilde anlatılmıştır. Aynı kültürel çalışmalar ağırlık vererek çocukların sosyalleşmesi
çalışmada ne tür çocukların yurda alındığı, günlük işler, konusunda bilimsel yöntemlerle konuya yaklaşmıştır.
temizlik, barınma konularıyla ilgili birçok ayrıntı yer almıştır. Kuruluş binası dört ana bölümden oluşmaktadır;
Sepetçilik Okulu çalışmasını ana hatlarıyla ele aldığımızda - A Blok; Müdüriyetin ve idari işlemlerin yürütüldüğü birim
yoksulluk, sokakta yaşayan çocuklar, mesleki - B Blok; Atölye, spor ve dinlenme birimleri
rehabilitasyon, iş disiplini ve Akıncı’nın sosyal sorumluğu - C Blok; Yatakhane, banyo ve yemekhanenin bulunduğu
karşımıza çıkmaktadır. Akıncı; “Paris’te iken beni meşgul birimler
eden sorunlardan birisi de Türkiye ile Fransa arasındaki - D Blok ; “Fikirevi” mürebbilerin, pedegojik teknikleri kullanarak
sosyal problemleri incelemek ve bize tatbik edilebilecek çocuklar üzerinde gözlem yaptıkları birim
olanları anlamak olmuştu. Örneğin bizde kimsesiz Kazım Zafir’in dayaktan uzak, her zaman doğruyu söyleme
çocuklarla kör, sağır, kolsuz, bacaksız ve diğer sakatlarla politikası çocukların davranış kalıplarını değiştirtmede önemli
malul olan çocukların durumu ile orada aynı sakatlıkla rol oynamıştır. Yaz kampı çalışmaları ve mesleki rehabilitasyon
malul çocukların durumunun mukayese etmek fırsatını çalışmaları çocuklarda özgüveni geliştirmiştir. Yurdun en
buldum. önemli özelliklerinden birisi çocukların diledikleri saatlerde
“Bu gibi çocuklar, bizde halkın merhametini istismar etmek kuruluşa girip çıkmalarıydı. Yurdun kapıcısı ve nöbetçi bekçisi
suretiyle sokaklarda dileniyor. Fransa’da ise sakat çocuklar bulunmuyordu.
kabiliyetlerine göre el işleri sanatlarına alıştırılıyor ve
hayatlarını böylece kazanmaları sağlanıyordu. Burada İzmir Çocuk Kampları- 1934
gördüklerimi ilerde memleketimde uygulamaya karar
vermiştim” diyerek, yaşam felsefesi ve gönüllülük I. Dünya Savaşı sonrası, birçok devlet nüfus artışını
anlayışını çok açık bir şekilde açıklamıştır. desteklemek ve ülkesini bağlı sağlıklı kuşaklar yetiştirmek için
Akıncı, bir yerde yayınlanmayan kendi tuttuğu notlarda yeni çocuk politikalarını uygulamaya koymuştur.
çocukları nasıl bulduğu, nasıl disipline ettiği, eğitimde Balkan Savaşları, 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı
karşılaştığı zorluklar, çocukların beslenmeleri, spor sırasında yaşanan insan kaybı, toprak kaybı beraberinde
alışkınlıklarını, üretilen ürünlerin sergilenmesi ve satışı ölümleri, aile parçalanmalarını, yoksulluğu, kıtlığı, göçü,
konularını tüm ayrıntılarıyla kaleme almıştır. hastalıkları özellikle korunmaya muhtaç çocuk sorununu
getirmiştir.
Milli Mücadele sonrası, ülkemizde nüfus artışını destekleyici
programlar ve gürbüz kuşaklar yetiştirmek için eğitim
çalışmaları başlatılmıştır.
Alman Kinderhaym modellinden esinlenerek İzmir’de
uygulanan Çocuk Kampları (1934) “Beden ve kan zafiyeti
bulunan çocuklara” 4-6 haftalık süreyle kır ve deniz kampı
yapmaları olanağını getirmiştir.
İzmir Valisi Kazım Dirik’in hayata geçirdiği çalışmada amaç
çocukların yorucu spor ve ağır hareketlerden kaçınarak kilo
almalarını sağlamaktır.
“Halk hükümetinde, hükümet hikmeti vücudunun halk
Hasip Akıncı ve Sepet Çiçek Mektebi Öğrencileri

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R