Page 17 - SHMA 12. SAYI HAZİRAN

SAYFA 16 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • HAZİRAN 2021
vasıtasıyla halk kuvvetiyle halkı yükseltmek” sloganıyla - Bu tesisin gayesi Mudanya kasabası ile bu kasabaya tabi
başlatılan çalışma sosyal hizmet tarihi açısından gün nahiye ve köylerde ilk tahsil çağına girmiş olan şimdilik (yüz)
yüzüne çıkmamış hizmetler arasında yer almaktadır. çocuğun ikameti, yiyecek ve giyeceklerinin teminidir.
İzmir Valiliğinden Trakya Umum Müfettişliğine atanan - Yurda alınacak çocuklar birinci derecede şehit evlatları, ikinci
Kazım Dirik; Edirne, Çanakkale, Tekirdağ ve Kırklareli derecede anasız veya babasız olanlar, üçüncü derecede altı
illerinde aynı uygulamayı “Azat Obası” olarak uygulamaya çocuk sahibi olan ailelerin çocuklarıdır.
koymuştur. - Yurda alınacak çocukların Mudanya kasabasının
ilkokullarında okuması temin edilecektir.
Ahmet Rüştü Çocuk Yurdu -1934 - Yurdun bir idare heyeti ve bir müdürü vardır. Yurdun masrafı
hali hayatımda ve siai malim oldukça tarafımdan nakden temin

“Bütün tahsilimi bedava yaptım. Hayır, bedava değil, edilecektir.
milletimin parası ile okudum. Bunu ödemek benim için bir - Yurt müdürünün yurtta sığınacak çocuklara karşı müşfik bir
vicdan borcudur. Vicdan borcu borçların en büyüğü, en baba muamelesi yapması, onların sıhhati ve ahlâkı, tahsilleri,
önemlisidir” Hayri İPAR. dimağı inkişaflarının temini için en yakın alaka göstermesi,
1936 yılında Mudanya’da açılan ve sosyal hizmet tarihinde dikkatli, şefkatli, hayırlı ve merhametli davranması biricik
ilkler arasında yer alan Ahmet Rüştü Çocuk Yurdu arzumdur.
Cumhuriyet döneminin kişiler tarafından açılan ilk çocuk
yurdu olma özelliğini taşımaktadır. Hayri İpar’ın babası İstanbul Serseri ve Satıcı Çocuklar Projesi-
olan Ahmet Rüştü telgraf ve posta memuru olarak 1942
Mudanya’da görev yapmış, daha sonra aynı yerde müdür
olarak görevini sürdürmüştür. Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu İstanbul Merkezi 1942-1943

Yılı Kongresinde okunan “Umumi Raporda”; “İstanbul
sokaklarında gecenin geç vakitlerinde sinema kapılarında başı
açık, pejmürde kıyafetli, yalın ayak bir takım serseri çocukların
dilencilik ettiği, kiminin gazete sattığı, bazılarının da herhangi
bir işporta malı satmak bahanesiyle dilencilik veya küfecilik
ettiği senelerden beri kurumumuzun nazarı dikkatini
celbetmekte, kurumumuzun ilk müessislerinden merhum
Besim Ömer Paşanın idare heyetinde bulunduğu zamanlardan
başlayarak zamanımıza kadar gelip geçen idare heyetleri
İstanbul un yüz karasını teşkil eden bu acı ve elim manzaranın
bertaraf edilmesi işini mesai programlarına ithal etmişler,
bunun için her çareye başvurmuşlardır. Başarılması mühim
maddi fedakarlıkları istilzam eden bu iş maalesef müsmir ve
İpar doğduğu ilçenin okul çağındaki çocuklarının faal neticeye bağlanamamıştır. Fakir aile çocuklarının
köylerinde ilkokul bulunmaması üzerine 1935-1936 öğretim hayatlarını kazanmak maksadıyla veya aile lakaydisi yüzünden
yılında 27 kişilik “Hayri İpar Talebe Yatı Evi”ni açar. Yatı sokağa düşmüş serseri ruhlu, dilenciliği, hırsızlığı meslek
Evi’nin ilgi görmesi üzerine 1936 yılında Borsa binası satın ittihaz etmiş ve tesadüfen birleşmiş kötü ruhlu ana, babadan
alınarak gerekli onarımlar yapılmış 100 kapasiteli “Ahmet doğmuş bu bedbaht çocukların ötede beride dolaşmaları,
Rüştü Çocuk Yurdu” kurulmuştur. İstanbul 2. Noterliğince sokaklarda yatmaları ahlakı umumiye namına milletimizin
10 Eylül 1936 tarihinde onaylanan belgeye göre Ahmet cidden ehemmiyetle nazarı itibara alınması icap eden bir
Rüştü Çocuk Yuvasının İşleyişi aşağıdaki başlıklardan mesele halini almıştır. Kurumumuz bu feci vaziyetler
oluşmaktadır. karşısında hiçbir şey yapamamak, bu bedbaht çocuklara
- Ahmet Rüştü Çocuk Yurdu ismi ile bir yurt tesis ettim. Bu yardım elini uzatamamaktan mütevellit büyük üzüntü duymakta
yurt için Mudanya’da Koza Hanı namı ile maruf binayı idi” şeklinde yer almıştır.
sahibinden alarak mükemmelen tamir ettirdim. Ve kezalik 1941-1942 yıllarında Türkiye Çocuk Esirgeme Genel Kurul
tuz ambarları namıyla maruf ve Mudanya iskelesi toplantısına giden İstanbul delegesi Dr. Fethi Erden İstanbul
kurbundaki arsaları satın aldım. Binada yatak, yemek, çocuklarının durumunu aktarmak amacıyla dönemin
okumak, hasta odaları, matbah(mutfak), yıkanma daireleri Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’yü ziyaret ederek konuyla ilgili
ve ilâh yaptırdım. Arsaların etrafını duvar ve parmaklıklar bilgi sunmuştur. Bunun üzerine Cumhurbaşkanlığınca
yaptırarak, burasını dahili oyun bahçesi haline koydum.

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R